Zonguldak Sergi Odası'nda bir film...

 "Herkes bu savaşın, tüm savaşları bitirecek savaş olduğunu söylüyordu. Bundan sonra böyle korkunç bir tecrübe yaşamayacaklardı.” Böyle yazıyordu 1. savaşı tüm o ilkel korkunçluğuyla yaşayan asker!

Devletler modernleşip barışsever oldular, evet, artık savaş sanayisini değil savunma sanayisini güçlendirecekler, o içidışı bir savaş bakanlığını(!) savunma bakanlığı yapacaklardı!

Yıllar önce açılan "Savunma araçları sergisi"nin başlığı manidardı: "Herkes savunuyorsa saldıran kim?!"

"Goya Hayaletler ve Şeytanlar" belgeseliyle doğrudan ilgisi olmasa da aklımdan bunlar geçti önce. "3Mayıs1808" tablosu odağa alınarak anlatılan filmde, Goya'nın "Savaşın Felaketleri" başlığıyla yaptığı resimler, gravürler, bakmaya zorlandığımız görüntüler savaşın nasıl bir karabasan olduğunu çok yakın sahnelerle anlatıyordu. Yanıbaşımızda korkunç katliamların sürdüğünü bilirken üstelik, figürlerin gözlerine bakmak daha da zor.

Goya'nın yaşadığı yıllarda (1746-1828), Aydınlanma düsturuyla kilise hakimiyeti yok edilerek kulluktan yurttaşlığa geçilen Fransız burjuva devrimi "Eşitlik, Özgürlük, Kardeşlik" şiarıyla tarihi ileriye çekmişti. Devrimi yaymak görev emriyle acımasızca yürütülen saldırılar ve ölüm cezaları için "devrim kendi çocuklarını yedi" denilse de "eleştiri silahı, silahların eleştirisinin yerini" tutmuyordu, Marx'ın dediği gibi...

Ulusal sermaye genişledikçe "gerçek" eşitlik isteyen işçi sınıfının karşısında ilerlemeyi durduran Cumhuriyetçiler, nihayetinde iktidarını(sermayeyi-istikrarı!) korumak uğruna (her anlamda) gerilemeye başlıyordu.

Aynısı, Cumhuriyetçi burjuva devrimi yapan Türkiye için de geçerli, Sosyalist devrim yapsa da biyerden sonra yerinde sayan Sovyetler Birliği için de... Devrimlerin (ve aklın) ışığı her zaman yolumuzu aydınlatsa da tarih aynı yerinde durmuyor, onu ilerletemeyişin bedelini de ödüyoruz. Y. Küçük'ün dediği gibi: "İlerlemeyen geriler!"

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

"Nedir Savaş?"

Resim
  …Bırak atom savaşlarını bir an İki komşu arasında sıradan bir savaşı düşün Kimileri yıllar yılı bitmiyor Atılan bombalar, harcanan mermiler Alınteri vergilerden Yakılıp yıkılmış bir şehir Kolayla mı yapılır yeniden Evlerin asansörü merdiveni penceresi Bir düşün serin kanla lütfen Dirilir mi yirmisinde ölen asker, askerler Bir düşün serin kanla, ya da sor bir uzmana Yanıtla şu küçük soruyu rica ederim Aptallık değil de nedir Nedir savaş?” ( 1) Konu savaş’sa orada ‘insan’ yoktur, bilirsiniz. “Harbin ilanı… Siperler… Durup dinlenmek bilmeyen karlar. Öbek öbek insan cesetlerinin kaşla göz arasında karlarla örtülüşü…” Selahattin Enis’in 1930’da yazdığı ve çökmüş İmparatorluk’tan çökmüş insan kesitleri çizdiği “Mahalle” romanı, Mütareke döneminde işgal altındaki İstanbul’da karısı ve 6 aylık bebeğini bırakıp savaşa katılan Rüştü’nün, dört sene sonra ‘evine’ dönüş yolunda karmakarış düşünceleriyle başlıyor. Daha baştan biliyor savaşın ‘ne’ olduğunu. Zira Balkan Savaşı’nda “Sokaklarda asker
Devamı

Kıyamet dedikleri… Kuyruklu olmasın!

 Antik Yunan’dan günümüze akan 30 trajedi ve yazarında ağırlıklı bir “yazgı”cılık varmış, Aiskhylos hariç. “Onun eserlerinde karar vericiler ne Tanrılardır ne başka güçlerdir, yalnızca insandır. Onun kişileri ne istediğini bilen kimselerdir, yaşamı yönlendiren güç, insan olmanın gücüdür.” Tüm Antik kent’lerde olduğu gibi MÖ 500’lerde de Mitolojik Tanrıların hükümranlığında yaşayan Aiskhylos’un Prometheus’u, Zeus’a başkaldırıyor, ateş’i ondan alıp insan’a veriyor, bilimi ve aydınlanmayı, sanatı, duyguyu temsil ediyor. Bu arada Zeus sadece şiddet tanrısı olarak çiziliyor. Aydın yazarların her dem toplumu aydınlatması tesadüf değil ve yazarlar varoldukça “her şey aynı” demek gibi bir lüksümüz yok! Antik Çağ’dan günümüze gerçekliğin yaratımı, yaratımın gerçekliği sayesinde “modern” yaşamı açıklayabiliyoruz, keza bilgi bilinci geliştiriyor, taleplerimiz her defasında ilerleyerek değişiyor.  300 bin yıldır insanlaşmaya evrilen, çeşitli alfabeler yaratarak anlaşma yolları yaratan, insanlığı b
Devamı

Yeryüzü Ozanı’ndan bize kalan…

  “Tutuculuk ezberle başlar. Dinsel öğretimin etkisiyle anlamsız okuma (kıraat) yani seslendirme ve ezber okullara egemen oldu. Bugün de bütün okullarda ezbere yönelindi. Hayli düşündürücü ve anlamlıdır.” 80 darbesinin toplumun üstüne saldığı din sisi’nin okullara bulaştırdığı “tutuculuk-ezber”i “düşündürücü ve anlamlı” bulan Rıfat Ilgaz’ın sözleri o dönemden beri güncelliğini yitirmedi bu ülkede. Ufkumuza bir taş gibi oturtulmaya yeltenilen ÇEDES, Maarif Yasası gibi ucube açılımları planlayıp geleceği de bu sis’le kapatmaya çalışan şebekeye isyan ederken bugün, Ilgaz’ın direncini, eylemliliğini de hatırlıyoruz. Olgunluk, tamlık, sonsuzluk anlamında kullanılan bir sayı; 40! Bu anlamları tam da hakedenlerden biri Rıfat Ilgaz. Onu 40 rakamıyla asıl buluşturan ise 40’lı savaş yıllarının karanlığında kalemiyle, beyniyle mücadele ederek yüreğini ortaya koyması ve 1986’da yazdığı “40 Yıl Önce 40 Yıl Sonra” başlıklı anılarıyla savaş bitse de faşizmin hiç bitmediğini, “açların boyun büktüğ
Devamı